Stres przed maturą. Techniki radzenia sobie ze stresem.
Stresujesz się przed maturą?
Dobrze pamiętamy, jak to było, gdy sami podchodziliśmy do matury, dlatego rozumiemy, że może to być dla Ciebie bardzo stresujący okres w życiu. Najpierw sam egzamin, potem wybór uczelni, a wszystko to ma zdecydować o twojej przyszłej karierze zawodowej. Ze stresem można sobie jednak radzić, a my spróbujemy podpowiedzieć Ci jak.
Spis treści
Czym właściwie jest stres?
Często o nim mówimy, ale nie zawsze potrafimy odpowiedzieć na to pytanie. Najprościej mówiąc, stres to reakcja organizmu w odpowiedzi na trudną dla nas sytuację. Stres jest naturalną reakcją człowieka, która skłania nas do podjęcia wyzwań. Każdy w jakimś stopniu doświadcza stresu, ale każdy z nas jest też wyjątkowy, dlatego przyczyny stresu i jego objawy mogą być różne.
Warto zaznaczyć, że stresor, czyli sytuacja wywołująca w nas stres, może być „dobry” i nie musi od razu być spowodowany klęską żywiołową czy innym dramatycznym wydarzeniem. Zestresować możemy się z powodu przygotowań na bal maturalny czy długo wyczekiwaną imprezę.
Zestresowany, czyli jaki? Objawy stresu.
W rzeczywistości wiele objawów stresu może być uważane za normalne dla młodych ludzi, którzy mają również do czynienia z naturalnymi zmianami hormonalnymi i fizycznymi. Z tego powodu ważne jest, aby rozważyć, czy zmiany w zachowaniu mogą być powiązane w czasie z wydarzeniem zewnętrznym.
Wśród najczęstszych objawów stresu wymienić można:
Większe pobudzenie, uczucie niepokoju, drażliwość, irytacja, złość, lęk i ogólny stan ciągłego napięcia emocjonalnego
Częstsze chorowanie
Częstsze bóle głowy, bóle brzucha
Większe niż zwykle zmęczenie
Zaburzenia snu w tym niemożność zaśnięcia lub zbyt długi sen
Zaniedbywanie obowiązków lub hobby
Przyspieszone bicie serca, drżenie rąk, napięcie mięśni, wzrost ciśnienia, przyspieszony oddech
Stres może spowodować także zmiany w odżywianiu, na przykład objadanie się lub wręcz przeciwnie, brak apetytu. Ma on też negatywny wpływ na funkcje poznawcze i może powodować problemy z koncentracją — jeżeli trudno przychodzi Ci nauka, może to być właśnie objaw stresu.
Na szczęście, w większości przypadków jest tak, że zazwyczaj stres odchodzi w momencie, gdy wywołująca go sytuacja jest za nami. Istnieje jednak pewien szczególny rodzaj stresu, który wynika bardziej z wewnętrznego dialogu niż z zewnętrznego wydarzenia. Nazywamy to „lękiem”. Obejmuje on uporczywe uczucia strachu lub lęku, które zakłócają codzienne życie.
Dlaczego stres jest dla nas szkodliwy?
Powiedzmy sobie jasno, odrobina stresu jest normalną częścią życia, a czasem może mieć nawet pozytywne skutki. Stres może działać jako motywator, skłaniając nas do robienia rzeczy, których w przeciwnym razie byśmy nie zrobili. Kiedy wyczuwamy zagrożenie lub niebezpieczeństwo, nasz organizm podejmuje wyzwanie, uwalniając hormony stresu, napinając mięśnie, podnosząc ciśnienie krwi. Kiedy niebezpieczeństwo ustępuje, nasz organizm wraca do normalnego funkcjonowania.
Ale zbyt wiele nieukojonego stresu może powodować problemy zarówno fizyczne, jak i psychologiczne. U nastolatków część mózgu regulująca reakcję na stres jest mniej rozwinięta niż u dorosłych, co oznacza, że jeśli jesteś zestresowanym nastolatkiem, możesz odczuwać stres dłużej niż osoba dorosła. Możesz nie móc spać, możesz się przejadać, twój system odpornościowy może przestać prawidłowo funkcjonować. Dlatego tak ważne jest, aby odpowiednio się sobą zaopiekować i nie dać stresującej sytuacji zawładnąć naszym życiem.
Pamiętaj, że przewlekły stres może powodować długotrwałe i poważne problemy ze zdrowiem, takie jak chroniczne bóle głowy, zaburzenia odżywiania, wyczerpanie emocjonalne, a nawet stany depresyjne, dlatego nie warto go bagatelizować. Jeśli cierpisz na któreś z powyższych lub podejrzewasz u siebie stany lękowe, zachęcamy do skierowania się po pomoc do specjalisty. Na końcu artykułu znajdziesz listę miejsc, gdzie możesz szukać pomocy.
Co zrobić, żeby zmniejszyć stres?
Wiesz już, jak objawia się stres, więc teraz mamy dla Ciebie kilka podpowiedzi, jak sobie z nim poradzić.
Wykorzystaj techniki relaksacyjne.
Możesz wykorzystać kilka prostych technik relaksacyjnych, które pomogą Ci zredukować stres. Regularne stosowanie technik relaksacyjnych może wpłynąć pozytywnie na jakość snu, zwiększenie koncentracji czy poprawę równowagi emocjonalnej.
Ćwiczenia oddechowe – najprostsza technika to zwykłe, powolne wdychanie powietrza przez nos, zatrzymanie oddechu na kilka sekund, a następnie powolne wydychanie przez usta.
Progresywna relaksacja mięśniowa – polega na kolejnym napinaniu i rozluźnianiu różnych grup mięśni. Możesz zacząć od stóp i stopniowo pracować się w górę ciała.
Ćwiczenia mindfulness – polegają na skupieniu uwagi na obecnej chwili, na przykład na oddechu, dźwiękach w otoczeniu, wrażeniach zmysłowych.
Zorganizuj się!
Dezorganizacja i bałagan mogą negatywnie wpływać na poziom stresu. Spróbuj zorganizować swoją przestrzeń, chociażby zaczynając od metody małych kroczków — na początek wystarczy, że uprzątniesz biurko i przygotujesz sobie komfortową przestrzeń do nauki.
Warto też zadbać o zorganizowanie sobie samej nauki. W tym celu możesz skorzystać z wielu darmowych aplikacji i ciekawych technik, które pomogą Ci usystematyzować sobie wiedzę. My z czystym sumieniem możemy polecić technikę Pomodoro, która jest bardzo prosta w założeniach, a w App Store i Google Play znajdziesz wiele dedykowanych aplikacji.
Posłuchaj ulubionej muzyki.
Słuchanie muzyki również może Ci pomóc. Przejrzyj naszą playlistę na Spotify, być może znajdziesz tam coś dla siebie!
Zadbaj o siebie!
Twój organizm to twój największy sprzymierzeniec w walce z nauką. Potraktuj go więc z należną mu czułością! Właściwe odżywianie się, ćwiczenia i odpowiednia ilość snu pomagają twojemu organizmowi radzić sobie ze stresem znacznie lepiej.
Dbanie o zdrową dietę jest niezwykle ważne w okresie zmożonego wysiłku, zwłaszcza intelektualnego. Być może Cię to zaskoczy, ale stres i dieta są ze sobą nierozerwalnie związane. Dlaczego? Ponieważ istnieje szereg produktów, które mogą nasilać rozwój napięcia emocjonalnego. Należą do nich kawa, alkohol, produkty bogate w tłuszcze trans i cukier, czyli innymi słowy żywność wysoko przetworzona. Cukier znajdujący się w wysoko przetworzonej żywności powoduje wzmożoną produkcję kortyzolu. Zbyt szybkie podnoszenie poziomu cukru we krwi powoduje, że nadnercza uwalniają hormon zdecydowanie szybciej i w większych ilościach, tym samym nasilając objawy stresu.
Aktywność fizyczna też pomaga.
Aktywność fizyczna może przeciwdziałać skutkom stresu i mamy na to badania naukowe! Ćwiczenia fizyczne mogą obniżyć poziom kortyzolu i pomóc w utrzymaniu go na równym poziomie.
Dla wielu ludzi trzymanie się codziennego harmonogramu ćwiczeń jest samo w sobie stresujące, ponieważ wybierają zajęcia, których nie lubią. Jeżeli należysz do tego grona zamiast siłowni lub zajęć w ramach szkolnego klubu sportowego, wybierz coś, co sprawia ci przyjemność — na przykład spacery z psem lub jogę z YouTube. Ciesząc się na aktywność, utrzymasz motywację i rozładujesz napięcie.
Znajdź czas na fajne rzeczy.
Matura maturą, ale umówmy się, nie jest to jedyna i najważniejsza rzecz w Twoim życiu . Tak jak w pracy, tak i w szkole, potrzebny jest work-life balance, znajdź więc czas na swoje ulubione aktywności.
Myśl pozytywnie!
Codzienne utrapienia raczej w tym nie pomagają, zwłaszcza, że za rogiem czyha na ciebie egzamin maturalny. Możesz jednak zawsze spróbować kilku prostych ćwiczeń na pozytywne myślenie i sprawdzić, czy pomogą Ci poskromić negatywne emocje. Wiele ćwiczeń znajdziesz bez problemu w aplikacjach mobilnych, które polecamy w dalszej części artykułu.
Nie bój się prosić o pomoc.
Wiemy, że bywa to trudne, ale nie daj sobie wmówić, że proszenie o pomoc to oznaka słabości! Proszenie o pomoc wymaga autentycznej otwartości wobec siebie i drugiej osoby, a także świadomości własnych słabości, co świadczy o jedynie o Twojej dojrzałości. Zwrócenie się do przyjaciół lub członków rodziny może pomóc Ci uporać się z negatywnymi emocjami szybciej, niż myślisz.
Skorzystaj z aplikacji, które pomogą Ci zmniejszyć negatywne skutki stresu.
Aby lepiej zarządzać stresem lub się wyciszyć, możesz skorzystać z wielu aplikacji do tego dedykowanych. Wśród naszych faworytów znajdują się:
Calm – znajdziesz tutaj medytacje, historie do snu, relaksującą muzykę i wiele innych opcji pomagających w redukcji stresu.
Happify – jest to aplikacja, która oferuje gry i aktywności mające na celu poprawę nastroju, redukcję stresu i zwiększenie poczucia szczęścia, a na dodatek jest oparta na naukowo udowodnionych metodach terapeutycznych.
Headspace – oferuje medytacje, programy redukcji stresu, ćwiczenia oddechowe i wiele innych narzędzi do zarządzania stresem.
Moodfit – aplikacja, która oferuje narzędzia do śledzenia samopoczucia, codziennych celów, ćwiczeń oddechowych i wiele innych opcji pomagających w radzeniu sobie ze stresem.
Gdzie szukać pomocy?
Na koniec pamiętaj, że stres to nie powód do wstydu i dotyczy wielu młodych ludzi.
Bez wątpienia przed maturą czekają Cię trudne chwile. Jeżeli czujesz, że nie potrafisz sobie z nim poradzić sam lub z pomocą bliskich, skorzystaj z pomocy specjalisty. Możesz skontaktować się ze szkolnym psychologiem lub skorzystać z bezpłatnej infolinii Rzecznika Praw Dziecka.
