Zrozumieć przestępstwo – czym różni się kryminologia od kryminalistyki?
Od zarania dziejów losy ludzkości splamione są zbrodnią, z którą społeczności toczą nieustanną, często nierówną walkę. Aby przechylić szalę w stronę sprawiedliwości, organy ścigania sięgają po osiągnięcia nauki mogące pomóc w rozwikłaniu zagadek kryminalnych. I tak powstały dwie dziedziny ukierunkowane na zwalczanie przestępczości – kryminalistyka i kryminologia. Choć blisko ze sobą związane, każda z nich w inny sposób przyczynia się do zwiększenia wykrywalności przestępstw i karania przestępców. Obecnie obie nauki cieszą się dużą popularnością wśród kandydatów na studia. Aby dokonać właściwego dla siebie wyboru niezbędne jest poznanie, czym różni się kryminalistyka od kryminologii i która nauka bardziej odpowiada naszym zainteresowaniom i predyspozycjom.
Kryminologia i kryminalistyka często są ze sobą mylone i stosowane jako synonimy. Są to jednak dwie odrębne dziedziny naukowe, a każda z nich bada przestępstwa z innego punktu widzenia. W poniższym artykule przybliżymy różnice między kryminologią a kryminalistyką, dzięki czemu potencjalni studenci będą mogli wybrać najlepszy kierunek dla siebie.
Czym jest kryminologia?
Kryminologia skupia się na badaniu przestępczości jako zjawiska społecznego. Jest to nauka, która łączy zagadnienia z zakresu nauk prawnych, socjologii bezpieczeństwa, psychologii kryminalnej oraz medycyny sądowej. Kryminologia koncentruje się na analizie czynników prowadzących do popełniania przestępstw oraz na badaniu, w jaki sposób przestępczość wpływa na społeczeństwo. Jednocześnie stara się odpowiedzieć na pytania, takie jak: Dlaczego ludzie popełniają przestępstwa? Jakie są skuteczne metody zapobiegania przestępstwom?. Oznacza to, że kryminologia analizuje, jakie formy karania lub resocjalizacji są najskuteczniejsze, a także bada reakcje społeczeństwa na przestępczość, obejmujące działania organów ścigania, wymiaru sprawiedliwości, prewencję i edukację społeczną.
Czym zajmuje się kryminalistyka?
Kryminalistyka to nauka, która skupia się na technicznych aspektach śledztw. Jej celem jest wspieranie organów ścigania w wykrywaniu przestępstw oraz ustalaniu sprawców zbrodni. Kryminalistyka wykorzystuje nauki ścisłe i techniczne, takie jak biologia, chemia czy fizyka, co pozwala na dokładne ustalanie faktów dowodowych. Wykorzystuje przy tym takie dziedziny jak dermatoskopia (identyfikacja osób na podstawie śladów skóry), badania DNA, balistyka (badanie śladów użycia broni palnej) czy traseologia (badanie śladów przemieszczania się). Kryminalistyka odpowiada m.in. na pytania: Kto był na miejscu zdarzenia? Kiedy zginęła ofiara? W jaki sposób?.
W służbie walki z przestępczością
Mimo różnic dzielących kryminologię i kryminalistykę, wykorzystywane w nich metody wzajemnie się uzupełniają. Kryminologia jest nauką bardziej teoretyczną koncentrującą się na analizie przyczyn przestępstw. Bada uwarunkowania społeczne, psychologiczne czy ekonomiczne przestępczości, a także proponuje rozwiązania, które mają prowadzić do ograniczania jej występowania w społeczeństwie. Natomiast kryminalistyka skupia się na praktycznym zastosowaniu różnorodnych dziedzin, wykorzystując nauki ścisłe i techniczne do identyfikacji sprawców oraz analizy dowodów. Jej zadaniem jest m.in. opracowywanie metod pozwalających na ujawnienie, zabezpieczenie i dokładne zbadanie śladów pozostawionych na miejscu przestępstwa i skuteczne ściganie sprawców.
Dla kogo kryminalistyka, a dla kogo kryminologia?
Kryminalistyka to dziedzina dla osób, które lubią działać w terenie. Łączy się z ujawnianiem, zabezpieczaniem i analizowaniem śladów z miejsc zbrodni. Aby zgromadzić materiał dowodowy dobrej jakości od kryminalistyków wymaga się skrupulatności, dokładności i ścisłego przestrzegania procedur. Technik kryminalistyki zarówno podczas analizy dowodów jak i doboru odpowiednich metod ujawniania i zabezpieczania śladów musi wykazać się praktyczną znajomością zagadnień z biologii, chemii i fizyki. Do pracy w kryminalistyce niezbędne są również mocne nerwy, ponieważ dużo czynności odbywa się bezpośrednio na miejscach zbrodni.
Praca w kryminologii ma wymiar bardziej teoretyczny. Kryminolog powinien interesować się psychologią, socjologią i prawem. W swojej pracy powinien wykazywać się umiejętnościami analizy danych i wyciągania wniosków. Specjalista kryminologii, chociaż wie, jak prawidłowo gromadzić materiał dowodowy, sam nie zajmuje się ujawnianiem i zabezpieczaniem śladów. Studiowanie kryminologii może być też dobrym wyborem dla osób, które chciałyby zająć się działalnością naukową.
Zrozum zbrodnię – studiuj Kryminologię we WSZOP!
Kryminologia to nowy kierunek w Wyższej Szkole Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, który został stworzony w oparciu o wieloletnie doświadczenie naszej kadry dydaktycznej z uwagi na rosnące zapotrzebowanie na specjalistów w tej dziedzinie. Studia mają wymiar praktyczny, a dzięki zróżnicowanemu programowi kształcenia studenci zdobędą wiedzę i umiejętności m.in. w zakresie prawa karnego, metod zwalczania przestępczości, typologii sprawców przestępstw oraz sporządzania dokumentacji procesowej.
Kierunek Kryminologia jest nastawiony na praktyczne przygotowanie do zawodu m.in. poprzez udział w ćwiczeniach i konwersatoriach, prowadzonych przez doświadczonych specjalistów i ekspertów w zakresie kryminologii oraz nauk pokrewnych. Uzupełnieniem są zajęcia terenowe, praktyki zawodowe oraz zajęcia w laboratoriach.
W trakcie trzyletnich studiów studenci kierunku Kryminologia zdobywają niezbędną wiedzę i umiejętności w zakresie kryminologii, psychologii oraz nauk o bezpieczeństwie. Absolwenci są przygotowani do objęcia funkcji zawodowych związanych z bezpieczeństwem publicznym, prawem i wymiarem sprawiedliwości.
